Milli Saraylar Başkanlığına bağlı Topkapı Sarayının koleksiyonları arasında özel yeri bulunan “merasim tahtları”, dönemin zevk ve estetiğini yansıtan zarafet ve işlevleriyle saray törenlerinin temelini oluşturuyordu.
Bu tahtlar arasında, padişahların bayramlardan bir gün önce saraydaki merasimlerde kullandığı ‘Arife Tahtı’ da yer alıyor.
Mimarbaşı Sedefkar Mehmed Ağa tasarladı
Taht, 1603-1617 yılları arasında Sultanahmet Camii’nin mimarı ve sedef ustası Mimarbaşı Sedefkar Mehmed Ağa tarafından Sultan 1. Ahmed için tasarlandı.
17. yüzyılın Osmanlı ahşap, sedef işçiliğinin önemli bir örneği olarak gösterilen taht, sarayın 4. avlusundaki Revan Köşkü’nde ziyaret edilebiliyor.
Padişah tahta oturup saray ahalisiyle bayramlaşıyordu
Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar İdaresi Topkapı Sarayı Daire Başkanı İlhan Kocaman, Osmanlı’da iki önemli bayram olduğunu, bunlardan birinin Kurban Bayramı diğerinin ise Ramazan Bayramı olduğunu söyledi.
Bayramların bir gün önceden yani arife günü başladığını anlatan Kocaman, “Padişah öğle namazını Ağlar Camii’nde kıldıktan sonra ‘Arife Tahtı’ dediğimiz taht arz odasının önüne konulurdu. İkindi namazından çıktıktan sonra padişah bu tahta gelip otururdu. Saray ahalisi ve Enderunlular ile bayramlaşmasını gerçekleştirirdi. Bu program akşam namazına kadar sürerdi” bilgisini verdi.
Padişahın bayram namazını Ayasofya ya da Sultanahmet camilerine giderek kıldığına değinen Kocaman, namazın ardından ‘Altın Taht’ veya ‘Bayram Tahtı’ denilen cülus tahtının, Babüssaade önüne konulduğunu ve resmi bayramlaşmanın burada gerçekleştiğini ifade etti.
Altın, yakut ve zümrüdün eşsiz birlikteliği
İlhan Kocaman, tahtın özelliklerini ise şöyle anlattı:
“Arife tahtının ahşabı cevizdendir. Üzeri sedef ve bağa ile kaplanmıştır. 1. Ahmed döneminin ser mimarı ve aynı zamanda Sultanahmet Camii’nin mimarı olan Mimar Mehmet Ağa tarafından yapılmıştır. Kenarlarında iki tepeliği vardır. Bunlar altın ve zümrüttendir. Üst kısmında bulunan fener şeklindeki yapısı ise yakut ve zümrütten oluşmaktadır.”
Topkapı Sarayı’nda Arife Tahtı ile birlikte 5 taht bulunduğunu dile getiren Kocaman, bu tahtın Hazine Köşkü olarak da bilinen Fatih Köşkü’nde sergilendiğini fakat o köşkün uzun zamandır restorasyonda olduğunu, bu nedenle ziyaretçilerin görmesi amacıyla tahtın Topkapı Sarayı Revan Köşkü’nde sergilenmeye başladığını belirtti.
TRT