ABD Başkanı Donald Trump, ABD’ye giren tüm mallara yönelik kapsamlı yeni ithalat vergileri getirme planlarını açıkladı. Plan tüm ülkelere en az yüzde 10’luk bir temel gümrük vergisi getiriyor.
Bu karar, küresel ticaret açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
Türkiye, yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacak ülkeler arasında yer alıyor. En yüksek gümrük vergisi oranı Çin ve Vietnam’a uygulanacak.
Beyaz Saray, Avrupa Birliği, Çin, Vietnam ve Lesotho gibi “en kötü suçlular” olarak tanımladığı ülkelerden gelen ürünlere çok daha yüksek oranlar uygulanacağını belirtti.
Trump, bunun “adil olmayan ticaret politikalarına” karşı bir misilleme olduğunu söyledi.
Bu hamle, ABD’nin onlarca yıldır benimsediği serbest ticaret politikasını terk ettiğini gösteriyor.
Analistler, kararın ABD’de fiyatların yükselmesine ve hem ABD’de hem de dünya genelinde ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olabileceğini söylüyor.
-Yeni gümrük vergileri ne zaman başlayacak?
Beyaz Saray, yüzde 10’luk gümrük vergilerinin 5 Nisan’da uygulanmaya başlanacağını, daha yüksek vergilerin ise 9 Nisan’da yürürlüğe gireceğini duyurdu.
Trump, Beyaz Saray’daki açıklamasında ABD bayrakları önünde konuşarak, “Bu, bizim ekonomik bağımsızlık ilanımızdır” dedi.
-Trump: Amerika yağmalandı
Trump, ABD’nin yıllardır “yakın ve uzak birçok ülke tarafından yağmalandığını, talan edildiğini, sömürüldüğünü” savundu.
“Bugün Amerikan işçisinin yanında duruyoruz ve nihayet Amerika’yı önceleyen bir politika izliyoruz” diyen Trump, “Kurtuluş Günü” olarak nitelendirdiği bu günü “Amerikan tarihindeki en önemli günlerden biri” olarak tanımladı.
Trump, seçim kampanyası sırasında hükümete gelir sağlamak ve üretimi artırmak için yeni tarifeler getireceğini söylemiş ve ABD için yeni bir “refah çağı” vadetmişti.
-Hangi ülkelere ne kadar vergi geliyor?
Beyaz Saray, Meksika ve Kanada’nın son değişikliklerden muaf tutulacağını açıkladı.
ABD’nin en yakın ticaret ortaklarından olan bu iki ülkeye yeni vergiler uygulanmayacak.
İngiltere’den gelen ürünlere yüzde 10 vergi uygulanacak.
Avrupa Birliği’nden gelen mallara yüzde 20 vergi getirilecek.
Çin’den ithal edilen ürünler yüzde 34, Japonya’dan gelenler yüzde 24, Hindistan’dan gelenler ise yüzde 26 oranında vergilendirilecek.
Lesotho’dan gelen ürünlere yüzde 50, Vietnam’dan gelenlere yüzde 46 ve Kamboçya’dan gelenlere yüzde 49 vergi uygulanacak.
Özellikle Vietnam ve Kamboçya, son yıllarda Çin’den kaçan yatırımların yeni adresi haline gelmişti.
Bu yeni kararlarla ABD’deki genel gümrük vergisi oranları, onlarca yıldır görülmemiş seviyelere ulaşacak.
Trump ayrıca geçen hafta duyurduğu yabancı yapımı tüm otomobillere uygulanacak yüzde 25’lik ithalat vergisinin bu gece yarısından itibaren yürürlüğe gireceğini doğruladı.
-Dünyadan nasıl tepkiler geldi?
Çin Ticaret Bakanlığı ABD’nin yeni gümrük vergileri kararını kınadı ve “kararlı karşı önlemler” alacaklarını duyurdu.
“Tarih, gümrük vergilerinin ABD’nin kendi sorunlarını çözmediğini kanıtladı,” denilen açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Bu durum, ABD’nin çıkarlarına zarar vermekle kalmayıp küresel ekonomik büyümeyi, sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarını da tehdit ediyor.”
Öte yandan, Çin’in ABD Büyükelçisi, tarifeler listesinde Tayvan’ın ayrı bir “ülke” olarak gösterilmesine tepki gösterdi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, gümrük vergilerinin dünya ekonomisine büyük darbe vuracağını ve “dünya çapında milyonlarca insan için vahim sonuçlar doğuracağını” söyledi.
“Birçoğunuzun en eski müttefikimiz tarafından hayal kırıklığına uğradığını biliyorum,” diyen von der Leyen, “Bunun kaçınılmaz etkilerine hazırlıklı olmalıyız.” ifadelerini kullandı.
Trump yönetiminin yüzde 10 vergi uyguladığı Avustralya’da Başbakan Anthony Albanese kararın “mantıksal hiçbir dayanağı olmadığını” söyledi. Albanese “Bu, bir dostun yapacağı bir hareket değil” dedi.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, “Bir ticaret savaşı istemiyoruz… ABD ile birlikte ticaret ve iş birliği yoluna geri dönmek istiyoruz, böylece ülkelerimizdeki insanlar daha iyi bir yaşam sürebilir” dedi.
Güney Kore Geçici Devlet Başkanı Han Duck-Soo, “Küresel ticaret savaşı artık bir gerçeklik haline geldi. Hükümet, ticaret krizini aşmak için tüm imkanlarını seferber etmeli” dedi.
Kolombiya Dışişleri Bakanı Laura Sarabia, “Ulusal sanayimizi ve ihracatçılarımızı korumak amacıyla alınan önlemleri inceliyoruz” ifadelerini kullandı.
Brezilya hükümeti tarafından yapılan açıklamada, “İkili ticarette mütekabiliyeti sağlamak için tüm olası adımları değerlendiriyoruz. Buna, Dünya Ticaret Örgütü’ne başvurmak da dahil” ifadeleri yer aldı.